Zo houd je een goede kerst- of nieuwjaarstoespraak

Expert Roeland Schweitzer legt uit hoe je een inspirerende en oprechte toespraak kunt houden aan het eind van het jaar.

Waarom zou je eigenlijk iets zeggen met kerstmis of nieuwjaar?

Reflectie en vooruitblikken, licht bieden in donkere dagen, hier gaat het over. Jij bent verantwoordelijk, jij hebt er zin in en een goede speech richt alle neuzen tegelijkertijd dezelfde kant op, dus er kan een grote eensgezindheid ontstaan.

Dit kan alleen met een speech, alle andere media (brief, groeps-sms, videoboodschap) zijn allemaal minder direct en missen vooral het gemeenschappelijke, in het echt tegelijk ontmoeten, ervaren en delen van een verhaal. Er is even goed leiderschap nodig om dit donkere moment. Nu kun je de aanwezige energie bundelen en richten met je verhaal.

Wat wil je zeggen?

Steeds duidelijker wordt dat stimulerende woorden heel effectief zijn en kritische woorden vooral weerstand oproepen. Een positief verhaal dus.

Nog relevanter is dat wij mensen echte persoonlijke verhalen willen. Jouw ervaring, jouw hart, jouw fouten. Als jij je kwetsbaar opstelt, gaat je publiek van je houden, anders houden zij ook hun kaarten voor zich. Cijfers, beleidsvoornemens en abstracties vergeten we vrijwel onmiddellijk, dus dat hoeft niet. Nou vooruit, een kerncijfer en het belangrijkste doel voor 2015, mits je dit zomaar uit je hoofd kunt vertellen en het bovendien je kernboodschap is.

Hoe bereid je de inhoud voor?

Het is als met het bereiden van een maaltijd. Goede ingrediënten vormen de basis. Zoek in je ervaring en herinnering de sterkste momenten. Een goed verhaal is als een Griekse tragedie en kent eenheid van tijd, plaats en handeling. En we moeten het voor ons kunnen zien.

Naast me in het vliegtuig naar New Delhi zat een verkoper van zijden stropdassen. Plaats en tijd zijn er al, nu nog de handeling. Ik zag hem opeens rechtop gaan zitten met zijn handen op zijn stoelleuning en hij begon heel rustig en diep in en uit te ademen.

Zo begint een verteller. Je toehoorders zijn wakker. Let op de kruiden in het eten, let op de afwisseling. Begin met een appetizer, een hartverwarmende anekdote.

Twee keer vijf (!) minuten schriftelijk voorbereiden

Maak in vijf minuten een mindmap met centraal je kernboodschap. Dat is niet het onderwerp, maar wat jij wilt dat wij luisteraars gaan doen om deze wereld beter te maken. Ja, ik leg de lat graag hoog. Rondom deze kernboodschap schrijf je in een paar kernwoorden wat er speelt. Deze mindmap leg je een paar dagen weg en dan maak je er zonder naar de oudere te kijken nog een. Weer vijf minuten. Zijn deze twee ongeveer gelijk, dan ben je inhoudelijk klaar. Anders moet je er nog een maken, net zolang tot je twee vrijwel identieke mindmaps hebt.

Mondeling voorbereiden, een half uur zingen en wandelen

Naast inhoudelijke voorbereiding is fysieke voorbereiding nodig. Ga lekker wandelen, fietsen, hardlopen. Hoofd leeg maken, ontspannen, genieten, bewegen, frisse lucht. En zingen. Van schuchter naar voluit en terug. Je mond goed bewegen en je stem wakker maken.

Minder is meer

Het is geweldig als iemand iets leuks, liefs en inspirerends zegt. Kort en krachtig. Genoeg is genoeg en op het hoogtepunt stoppen. Laat ook stiltes toe. Praat ze niet vol. Luister naar je eigen woorden. Je verhaal wordt een stuk mooier. Bij emotie hoort stilte. Dan wordt het voelbaar. Haperingen, een stapje terug, ontroering. Ja, wij komen voor een mens van vlees en bloed met twijfels, zekerheden, pijn en vreugde. Dat willen we zien, horen, ruiken, voelen met al onze zintuigen. Stilte, dat is ook het gevoel van rust, wijsheid, acceptatie. Alleen als ons iets raakt, gebeurt er iets met ons. Een echte ervaring is vaak ook het motief om dingen te verbeteren. Hierdoor begrijpen we het.

Bied perspectief

Nog even over die betere wereld. In essentie zijn wij mensen spirituele wezens, ook al kunnen wij dit een deel van ons leven vergeten. Op het moment dat wij een pasgeboren kindje zien, of  een begrafenis bijwonen, dan weten we opeens weer wat belangrijk is. Je kunt gaan voor je eigen belang, je kunt gaan voor het belang van de luisteraar, dat moet je ook zeker doen, maar uiteindelijk willen we hoop en perspectief en dat is een spirituele ervaring. Dit geeft ons vleugels en het is ook echt jouw taak als presentator om dit mee te geven.

Het grote, het boven de partijen staan, zit in het kleine, het onbezorgde, het spelen als een kind. Een zijden stropdas zien alsof je voor het eerst een zijden stropdas ziet. De Indiase verkoper leerde me uiteindelijk een krachtige yogavorm vanuit mijn centrum, die me al vele jaren helpt. Hij leerde me zorgvuldigheid en oog voor detail. Hij leerde me dat alles een prachtig verhaal heeft als je rustig en diep ademhaalt en met zachte ogen heel goed kijkt en luistert.

Tekst:  Roeland Schweitzer

Wil jij op de hoogte blijven van het laatste lifestyle nieuws en meekijken achter de schermen van de Lifestyle NWS redactie? Volg ons dan op Twitter, Facebook, Instagram en Pinterest!